Metody uczenia

Zastanów się:

Pomyśl o kursie, którego uczysz. Czy studenci są odpowiednio zmotywowani? Czy wykorzystujesz czas zajęć w taki sposób, aby studenci głęboko przetwarzali treści?

Dlaczego warto rozwijać techniki nauczania?

Za pomocą różnych technik możesz tworzyć na zajęciach warunki, w których studenci będą głębiej przetwarzać prezentowane treści. Większość z nas dąży do tego, by studenci byli w stanie analizować, syntetyzować informacje, budować sensowne powiązania między różnymi treściami. Nie będzie to możliwe jeśli informacje nie będą dla nich poznawczo dostępne. Powinniśmy w związku z tym przede wszystkim zwiększać prawdopodobieństwo zapamiętania informacji na zajęciach, a także umożliwiać ćwiczenie pożądanych umiejętności.

Przedstawione tu techniki, wymagające aktywnego przetwarzania treści, zwiększają aktywność umysłową studentów w trzech obszarach:

WIEDZY, która jest podstawą dla wszelkich pozostałych umiejętności, jeśli jest niedostępna, trudna do wydobycia, nie jest możliwa np. synteza informacji.
ROZUMIENIA, czyli połączenia posiadanej wiedzy ze świeżo nabytą, lub tworzenia sensownych połączeń w dopiero co nabywanych informacjach.
INSPIRACJI i MOTYWACJI, czyli energii potrzebnej do uczenia się, pokonywania przeszkód, regularnego ćwiczenia.

Jak można rozwijać techniki nauczania?

W obszarze WIEDZY możesz tworzyć wiele okazji do:

Wydobywania wiedzy i powtarzania informacji.

Im częściej będziesz to robić, tym lepsze będą wyniki twoich starań.

- Odwołuj się do wiedzy, którą studenci mają.
- Rób krótkie quizy na początku i na końcu zajęć, możesz powtórzyć te same pytania przed samym egzaminem. Nie oceniaj tych prób.
- Największą efektywność mają otwarte pytania. Studenci odpowiadają na piśmie, i sami sprawdzają swoje odpowiedzi po twoim komentarzu.
- Wykorzystuj w trakcie kursu syllabus zajęć: im bardziej szczegółowy, tym lepiej.

Przewidywania czyli zwracania uwagi na materiał, który studenci mają opanować.

To ułatwia jego zrozumienie i późniejsze odwołanie się do niego. Przewidywanie wymaga znajomości faktów i przebiegu procesów. Np. nie jesteś w stanie trafnie przewidzieć wyniku meczu, jeśli nie znasz historii gry obu drużyn. A jeśli już zrobiłeś przewidywanie, to będziesz uważniej śledził przebieg meczu, będziesz bardziej zaangażowany. Co ważne, nietrafne przewidywania nie psują efektów uczenia się.

- Jak myślicie: o czym będziemy rozmawiać na kolejnych zajęciach? Jak ten temat może się potoczyć?
- Kiedy wyświetlasz film, rób pauzy i zachęcaj do przewidywania. Poproś studentów o uzasadnienie ich przewidywań. Na koniec dokonajcie refleksji nad przewidywaniami (co się sprawdziło, co nie, czego nie uwzględniliśmy…?).
- Co X by powiedział? Jak autor przeczytanego przez Ciebie artykułu odpowiedziałby na takie pytanie? Jak Freud, Skinner…. zinterpretowaliby takie zachowanie? Jak malarz, którego twórczość wszyscy znają ozdobiłby tapetę?
- Przed wykładem zadaj kilka pytań. Studenci będą uważniej śledzić wywód, żeby wiedzieć czy mieli rację.
- Wykorzystuj narzędzia typu Mentimeter.

Przeplatania uczenia się nowych informacji i ćwiczenia umiejętności z ich wykorzystaniem, tzw. transfer.

- Raz na jakiś czas zadaj pytanie, które wymaga zastosowania zdobytej wiedzy w nowym kontekście, do nowego problemu

W obszarze ROZUMIENIA możesz tworzyć wiele okazji do:

Tłumaczenia, wyjaśniania:

- Przykłady, konteksty, wyjaśnianie, sprawdzanie zrozumienia, parafrazowanie

Budowania połączeń – łączenia informacji i tematów w sensowne wiązki i struktury.

- Zrób ogólny schemat wiadomości, tematów, które będą omawiane w czasie kursu – odwołuj się do niego zawsze na początku i na końcu zajęć.
- Pokazuj strukturę zajęć, pojęć, rób powiązania do poprzednich tematów.
- Wykorzystuj technikę map myśli („free concept mapping” online – np. Mindmup.com)
- Wprowadzając kolejne pojęcia nanoś je na mapę, pokazuj powiązania z innymi, wprowadzonymi wcześniej informacjami.
- Naucz studentów takiego sposobu notowania.
- Przygotuj handouty, które studenci będę wypełniać w czasie zajęć.

Ćwiczenia, praktykowania.

Jeśli chcesz, żeby studenci opanowali jakieś umiejętności, stwórz warunki i okazję do ćwiczenia ich.

- Omów dokładnie co i w jaki sposób będzie obejmować zaliczenie. Zastanów się wcześniej jakie umiejętności są niezbędne do przystąpienia do zaliczenia i pomyśl jak stworzyć okazje do ich ćwiczenia (pytania testowe, pytania otwarte, mini eseje, prezentacje – nauka tworzenia slajdów?). Efektywniejsze są ćwiczenia krótsze i częstsze (kilka razy po 10 min.) niż jednorazowe a dłuższe (raz 50 min.).
- Zawsze daj feedback.

W obszarze INSPIRACJI i MOTYWACJI:

Buduj bezpieczną atmosferę do praktyki, podejmowania ryzyka i feedbacku.
Buduj poczucie celowości zdobywania wiedzy i sensu nauki. Dużą moc regulacyjną mają cele typu „Uczynić świat lepszym miejscem”, „Pomagać”, „Robić dobre rzeczy”.
Wykorzystaj na zajęciach swój własny entuzjazm dla tematu, którego uczysz. „Czekałam cały semestr na ten temat.”, „Tę książkę czytałam 20 razy i nadal odkrywam coś nowego.”, „To pytanie nie przestaje mnie intrygować.”.
Nagradzaj pracę, wysiłek, wytrwałość, zamiast mówić o mądrości, talencie, inteligencji.

Zastanów się:

Jaką nową technikę zastosujesz w swoim kursie?

Autorki tekstu: Ewa Malinowska, Agnieszka Wojnarowska

Bibliografia:

Polecane źródła: